kisi2 kelas8 smt gnp

TAHUN PELAJARAN 2011/2012
Satuan Pendidikan		: Madrasah Tsanawiyah			Alokasi Waktu     : 90 Menit
Mata Pelajaran		: Bahasa Jawa			Jumlah Soal          : 40 PG, 5 Uraian
					Penyusun              : Tim Penyusun KKMTs Surakarta
No	Kelas/	Standar Kompetensi	Kompetensi Dasar	Materi	Indikator	Bentuk Soal	No.
Urut	Semester						Soal
1	VIII / Genap	* Mampu mendengarkan dan memahami	* Mendengarkan berita yang	* Berita berbahasa Jawa	* Menyebutkan pokok-pokok	PG	1
		berbagai wacana lisan dalam berbagai	disiarkan melalui media	dari media elektronik.	berita.
		ragam bahasa Jawa.	elektronik.		* Memberikan tanggapan atas isi	PG	2
					berita.
2	VIII / Genap	* Mampu mengungkapkan pikiran,	* Berpidato	* Pidato berbahasa Jawa	* Menjelaskan isi pidato/sesorah.	PG	3
		pendapat, gagasan, dan perasaan		(Sesorah).			4
		secara lisan melalui berbicara,			* Menyebutkan bagian-bagian	PG	5
		bertelepon dan berdialog dalam			pidato/sesorah.		6
		berbagai ragam bahasa dengan			* Menuliskan salah satu bagian	Uraian	41
		unggah-ungguh basa yang sesuai.			pidato/sesorah.
			* Bercerita tentang pengalaman	* Bercerita tentang penga-	* Menjelaskan isi cerita.	PG	7
			yang berkesan.	laman yang mengesankan.			8
					* Menentukan jenis cerita.	PG	9
3	VIII / Genap	* Mampu membaca indah	* Membaca indah cerkak dan	* Membaca indah cerkak.	* Menjelaskan isi cerkak.	PG	10
			Tembang Sinom.				11
					* Menelaah unsur intrinsik cerkak.	PG	12
							13
							14
No	Kelas/	Standar Kompetensi	Kompetensi Dasar	Materi	Indikator	Bentuk Soal	No.
Urut	Semester						Soal
				* Membaca indah Tembang	* Menjelaskan isi Tembang Sinom.	PG	15
				Sinom.			16
					* Menjelaskan istilah sukar dalam	PG	17
					Tembang Sinom.
					* Menyebutkan watak Tembang	PG	18
					Macapat.
					* Menyebutkan aturan Tembang	PG	19
					Macapat.		20
					* Menyebutkan aturan/paugeran	Uraian	42
					Tembang Sinom.
		* Mampu membaca dan memahami	* Membaca dua paragraf	* Membaca Aksara Jawa	* Membaca teks tulisan Jawa	PG	21
		bacaan berhuruf Jawa.	berhuruf Jawa.		yang menerapkan aksara rekan
					* Membaca teks tulisan Jawa	Uraian	43
					yang menerapkan aksara swara
					* Menjelaskan isi bacaan.	PG	22
							23
					* Melengkapi teks rumpang.	PG	24
			* Membaca Purwakanthi.	* Purwakanthi	* Menentukan purwakanthi.	PG	25
							26
			* Membaca Paribasan.	* Paribasan	* Menjelaskan makna salah satu	PG	27
					paribasan.	Uraian	44
					* Menentukan paribasan.	PG	28
4	VIII / Genap	* Mampu mengungkapkan pikiran,	* Menulis surat undangan.	* Menulis surat undangan	* Menyebutkan jenis surat	PG	29
		gagasan, pendapat dan perasaan secara			undangan.
		tertulis dalam berbagai bentuk tulisan			* Menjelaskan isi surat undangan.	PG	30
		dan ragam bahasa Jawa sesuai dengan					31
		unggah-ungguh basa yang benar.			* Menyebutkan bagian-bagian	PG	32
					surat.		33
No	Kelas/	Standar Kompetensi	Kompetensi Dasar	Materi	Indikator	Bentuk Soal	No.
Urut	Semester						Soal
			* Menulis dua paragraf	* Menulis aksara Jawa	* Menulis kalimat berhuruf Jawa	PG	34
			berhuruf Jawa.		yang menerapkan aksara swara	Uraian	45
					* Menulis kalimat berhuruf Jawa	PG	35
					yang menerapkan sandhangan
					wyanjana.
					* Melengkapi teks rumpang	PG	36
			* Menulis Parikan.	* Parikan	* Menentukan jenis sastra.	PG	37
					* Melengkapi parikan.	PG	38
			* Menulis Tembung Garba.	* Tembung Garba	* Menuliskan tembung garba.	PG	39
					* Mengurai asal tembung garba.	PG	40

Wangsalan dan parikan

Wangsalan - Parikan

Wangsalan Jênang gu1å kowe åjå lali. (jenang gulå = glali). Ngembang garut nggrêmêng ora karuwan (kêmbang garut = grêmêng), Mbalúng janúr, gêlêma paring usådå. (balúng janúr = sådå). Ngêmbang kacang, mbêsêngut ora kalêgan. (kêmbang kacang = bêsêngut - dadi mbêsêngut). Sêkar arèn mas, sampún dangu kok botên kêpanggih (sêkar arèn = dangu). Kêmbang jambu, kêmaruk duwé dolanan anyar. (kêmbang jambu = karuk = dadi kêmaruk). Roníng mlinjo, sampún sayah nyuwún ngaso. (roníng mlinjo = so - dadi ngaso). Klåpå mudhå, yèn kalegan paringa apurå. (klåpå mudhå = degan - dadi kalêgan) Kêmbang gêmbili sênêng-sênêng olèh rêjêki. (kêmbang gêmbili = sênêng). Witíng klåpå jawåtå ing ngarcåpådå. Salugune wóng mudhå gelem rekåså. (witing klåpå = glugu dadi saluguné) (Jawåtå ing ngarcåpådå = wóng) . 11. Kolik priyå priyagung anjani putrå. Tuhu an, wóng anóm wêdi kangèlan. (kolik priyå = manuk tuhu). (Anjani putrå = Anóman - dadi anóm)

Parikan Wédang bubuk, gulå jåwå. Yèn kêpêthúk ati legå. Sêpêt sêpêt, sawone mêntah. Diêmpêt êmpêt sêlak ora bêtah. Wajik klêthik gulå abang. Aja suthík, yèn tumandang Gódhóng kêcipír, mrambat kawat. Najan ora mampír, nangíng liwat. Kêmbang jagung, dipêthik Cina. Barang wis kadhúng dikapaknå. Manuk êmprít, ménclóok gódhóng têbu. Dadi murid, sing srêgêp sinau. Manúk kutút, manggúng nggantêr. Yèn ra nurút, bisa kêblingêr. Yèn kêmbang kêmbangé kacang, dudu kêmbange púspa nyidrå. Sih cilík dikudang-kudang, barêng gêdhe gawe rekåsa. Yèn kêmbang kêmbangé lamtårå, dudu kêmbang wora-wari. Mumpúng sirå isih mudhå, sing tabêri ngati-ati Esuk nyulIng sore nyulíng, sulingé arèk Suråbåyå. Esuk elíng sore elíng, síng diélíng ora rumångså. Awan-awan åjå keluyuran, ånå pak mantri numpak sêkuter. Kapan-kapan aku kêturutan, duwe kåncå sinauné pintêr. Ésúk nêmbang soré nêmbang, têmbangané asmårådånå. Esuk ngadhang soré ngadhang, síng diadhang ra tekå-tekå

tembang sinom

tembung garba

Tembung Garba

01. aglis 02. anèng 03. aranèki 04. dadyåwúh 05. dhêmênyar 06. duparså 07. jalwèstri 08. kadyå 09. kajwarèng 10. kalokèng 11. kapyarså 12. kalyan 13. lagyantuk 14. 1agyaníng 15. 1êbdhèng 16. lumakèng 17. lumêbèng 18. maharjå 19. maharsi 20. mahamêru 21. malebèng 22. mungging 23. murbèng 24. murwèng 25. narendrå 26. narpati 27. narpéndah 28. natèng 29. nujwari 30. praptèng 31. prawirèng 32. prawirotåmå 33. priyagúng 34. priyanggå 35. ratwagung 36. ratwelok 37. sarotåmå 38. sedyarså 39. sinóm 40. sirèku 41. sitinggíl 42. sugyartå 43. sumbangsíh 44. surendrå 45. surêng 46. surendrå 47. taksyalit 48. tankocap 49. tumengèng 50. tumekèng 51. tumekèng 52. tumujwèng 53. wirotåmå 54. yèku

såkå tembúng : age + gêlis såkå tembúng : ånå + ing såkå tembúng : arané + ki såkå tembúng : dadi + éwuh såkå tembúng : dhêmên + anyar såkå tembúng : dupi + årså såkå tembúng : jalu + èstri såkå tembúng : kadi + kåyå såkå tembúng : kajuwårå + ing såkå tembúng : kalokå + ing såkå tembúng : kapirêng + arsa såkå tembúng : kalih + lan såkå tembúng : lagi + antuk såkå tembúng : lagi + níng såkå tembúng : lebdhå + ing såkå tembúng : lumaku + ing såkå tembúng : lumêbu + ing såkå tembúng : måhå + råjå såkå tembúng : måhå + arsi såkå tembúng : måhå + mêru såkå tembúng : malebu + ing såkå tembúng : munggúh + ing såkå tembúng : múrba + ing såkå tembúng : murwå + ing såkå tembúng : nårå + indrå såkå tembúng : nårå + dipati såkå tembúng : nårå + éndah såkå tembúng : nåtå + ing såkå tembúng : nuju + an såkå tembúng : praptå + ing såkå tembúng : prawirå + ing såkå tembúng : prawirå + utåmå såkå tembúng : priyå + agung såkå tembúng : priyå + anggå såkå tembúng : ratu + agung såkå tembúng : ratu + élok såkå tembúng : saru + utåmå såkå tembúng : sedyå + arså såkå tembúng : isih + enóm såkå tembúng : sirå + iku såkå tembúng : siti + inggíl såkå tembúng : sugih + artå såkå tembúng : sumbang + asih såkå tembúng : surå + indrå såkå tembúng : surå + ing såkå tembúng : sutå + indrå såkå tembúng : taksih + alit såkå tembúng : tanpå + ucap såkå tembúng : tumengå + ing såkå tembúng : tumekå + ing såkå tembúng : tumekå + ing såkå tembúng : tumuju + ing såkå tembúng : wiro + utåmå saka tembung : yå + iku

paribasan

Paribasan M - O

M Maju tatu mundúr ajúr. Prakårå kang sarwå pakéwúh. Matang tunå numbak luput. Tansah lupút kabèh panggayuhané. Mbuang tilas. Éthok-éthok ora ngêrti marang tumindaké kang ålå síng lagi dilakoni. Mênêng widårå ulêran. Katón antêng nanging sêjatiné ala atiné. Mêntung kojå kêna sêmbaginé. Rumangsané ngapusi, nangíng sêjatiné malah kêna apus. Mêrangi tatal. Mêntahi rêmbug kang wís matêng. Mikúl dhuwúr mêndhêm jêro. Biså njunjúng drajat wóng tuwå. Milíh-milíh têbu olèh bolèng. Kakèhan milíh, wêkasan olèh kang ora bêcík. Mrójól sêlaning garu. Wóng kang lupút såkå bêbåyå. Mubra-mubru mblabar madu. Wóng síng sarwå kêcukupan.

N Nabók nyilih tangan. Tumindak ålå kanthi kóngkónan wóng liyå. Ngagar mêtu kawúl. Ngójók-ngójóki supåyå dadi pasulayan, nanging síng diójók-ójóki ora mêmpan. Ngajari bèbèk nglangi. Pênggawéyan síng ora ånå paédahé. Ngalasake negårå. Wóng síng ora manut pranatan negårå. Ngalem lêgining gulå. Ngalembånå kapintêran wóng kang pancèn pintêr/sugíh. Ngaturake kidang lumayu. Ngaturaké barang kang wis ora ånå. Nglungguhi klåså gumelar. Nindakaké panggawéyan kang wis tumåtå. Ngóntragaké gunúng. Wóng cilík asór biså ngalahaké wóng luhúr/gêdhé, nganti gawé kagèt wóng akèh. Nguthik-uthik macan dhédhé. Njarag wóng kang wís lilíh nêpsuné. Nguyahi segårå. Wèwèh marang wóng sugíh kang ora ånå pituwasé. Nucúk ngibêraké. Wís disuguhi mangan mulíh isíh mbrêkat. Nututi layangan pêdhót. Nggolèki barang sêpélé síng wis ilang. Nyangóni kawula minggat. Ndandani barang kang tansah rusak. Nyólóng pêthèk. Tansah mlèsèt såkå pamèthèke/pambatang.

O Obah ngarep kobèt mburi. Tumindaké panggêdhé dadi contoné/panutané kawula alít. Ópór bèbèk, mêntas awaké dhèwèk. Rampung såkå rékadayané dhéwé. Ora ånå banyu mili menduwúr. Wataké anak biasané niru wóng tuwané. Ora ånå kukús tanpå geni. Ora ånå akibat tanpå sebab Ora gonjå ora unús. Wóng kang ålå rupane ugå atine. Ora mambu énthóng irús. Dudu sanak dudu kadang. Ora tembúng ora tawúng. Njupúk barange liyan tanpå kåndhå dhisík. Ora uwúr ora sêmbúr. Ora gêlêm cawé-cawée babar pisan. Ora kinang ora udút. Ora mangan åpå-åpå. Othak athik didudút angèl. Gunêmé sajak kêpéenak, barêeng ditêmêni jêbul angèl.

paribasan

Paribasan E - K

E Éman éman ora keduman. Karêp éman malah awaké dhéwé ora kêduman. Êmban cindé êmban siladan. Pilíh kasíh ora adíl. Êmbat êmbat cêlarat. Wóng nyambút gawé kanthi ngati-ati bangêt. Êmprít abuntút bêdhúg. Pêrkara síng mauné sêpélé dadi gêdhé. Êndhas gundhúl dikêpêti. Wís kêpénak ditambahi kêpénak manèh. Êndhas péthak kêtiban êmpyak. Wóng kang bola-bali nêmu cilaka. Ênggon wêlut didoli udhèt. Panggoné wóng pintêr dipamèri kapintêran síng ora sêpirowå. Êntèk ngamèk kurang golèk. Olèhé, ngunèni/nyênèni sakatogé. Êntèk jaraké. Wís êntèk kasugihané. Ésuk dhêlé soré témpé. Wóng kang ora têtêp atiné (méncla - ménclé).

G Gagak nganggo lar mêrak. Wóng asór (cilík) tumindak kaya wóng luhúr (gêdhé). Gajah alingan sukêt têki. Laír lan batine ora pådhå, mêsti bakal kêtårå. (ng) Gajah êlar. Sarwå gêdhé lan dhuwur kêkarêpané. Gajah ngidak rapah. Nrajang wêwalêr dhéwé. Gajah pêrang karo gajah, kancíl mati ing têngah. Wóng gêdhe kang pådhå pasulayan, wóng cilík síng dadi korban. Garang garíng. Wóng sêmugíh nangíng sêjatiné kêkurangan. Gawé luwangan nggo ngurugi luwangan. Golèk utangan kanggo nyaúr utang síng dhisík. Gayúk-gayúk tuna, nggayúh nggayúh lupút. Samubarang kang dikarêpaké ora bisa kêturutan. Gliyak-gliyak tumindak, sarèh pakolèh. Sênajan alon-alon anggoné tumindak, nangíng bisa kalêksanan kêkarêpané. Golèk banyu bêníng. Mêguru golèk kawruh síng bêcík. Golèk-golèk kêtêmu wóng luru-luru. Karêpe arêp golèk utangan malah diutangi (dijaluki utang). Gupak puluté ora mangan nangkané. Mèlu rêkasa nangíng ora mèlu ngrasakaké kêpénak. Idu didilat manèh. Murungaké janji síng wís diucapaké. Iwak lumêbu wuwu. Wóng kêna apus kanthi gampang.

J (n)Jagakaké êndhógé si blórók. Njagakaké barang kang durung mêsti ånå lan orané. (n)Jajah désa milang kori. Lêlungan mênyang êndi-êndi. Jalmå angkårå mati murkå. Nemoni cilåkå jalaran angkårå murkané. (n)Jalukan ora wèwèhan. Sênêng njaluk ora gêlêm mènèhi. Jati kêtlusupan ruyúng. Kumpulané wóng bêcik klêbon wóng ålå. Jaran kêrubuhan êmpyak. Wóng wís kanji (kapók) bangêt. Jarít lawas ing sampiran. Duwé kapintêran nangíng ora digunakaké. Jêr basuki måwå béa. Samubarang gêgayuhan mbutuhaké wragat. (n)Jujú muwúl. Prakårå kang nambah-nambahi rêkåså. (n)Junjúg ngêntêbaké. Ngalêmbana nangíng duwe niyat ngasoraké.

K Kacang ora ninggal lanjaran. Kabiasané anak niru wóng tuwané. Kadang konang. Gêlêm ngakóni sêdulur mung karo síng sugíh. Kalah cacak mênang cacak. Samubarang pênggawéyan luwíh bêcík dicoba dhisík biså lan orané. Kandhang langít, bantal ombak, kêmúl mégå. Wóng síng ora duwé papan panggonan Katépang ngrangsang gunúng. Kagêdhen karêp/panjångkå mokal biså kelakón. Katón kåyå cempåkå sawakúl. Tansah disênêngi wóng akèh. Kåyå banyu karo lêngå. Wóng kang ora bisa rukún. Kakèhan gludhúg kurang udan. Akèh omongé ora ånå nyatané. Kêbanjiran sêgårå madu. Nêmu kabêgjan kang gêdhé bangêt. Kêbat kliwat, gancang pincang. Tumindak kêsusu mêsthi ora kêbênêran. Kêbo bulé mati sétra. Wóng pintêr níng ora ånå síng mêrlókaké. Kebo ilang tómbók kandhang. Wís kélangan ngêtokaké wragat manèh kanggo nggoleki malah ora kêtêmu pisan. Kêbo kabótan sungu. Rêkåså mergå kakèhan anak. Kêbo lumumpat ing palang. Ngadili prakårå ora nganggo watón. Kêbo mulíh menyang kandhangé. Wóng lunga adóh bali mênyang omah manèh. Kêbo nusu gudèl. Wóng tuwa jalúk wurúk wóng ênóm. Kêgêdhèn êmpyak kurang cagak. Kêgêdhèn kakêrêpan nangíng kurang sêmbada. Kajugrugan gunúng mênyan. Olèh kabêgjan kang gêdhé bangêt. Kêkudhúng welulang macan. Ngapusi nggawé jênêng wóng kang diwêdèni. Kêlacak kêpathak. Ora bisa mungkír, jalaran wís kabuktèn. Kêna iwaké åjå nganti buthêg banyuné. Síng dikarêpaké kêlakon níng åjå nganti gawée rusak/ramé. Kêncana katon wingka. Sênajan apík nangíng ora disênêngi Kêndêl ngringkêl, dhadhag ora godak. Ngaku kêndêl tur pintêr jêbu1 jiríh tur bodho. Kênès ora èthès. Wóng sugíh umúk nangíng bodho. Kêplók ora tómbók. Wóng sênêngané maido thók, ora gêlêm mélu cawé-cawé. Kéré munggah balé. Batúr dipèk bojo karo bêndarané Kéré nêmoni malêm. Wóng kang bêdhighasan / sêrakah. Kêrot ora duwé untu. Duwé kekarêpan níng ora duwé bandha/wragat. Kêrubuhan gunúng. Wóng nêmóni kêsusahan síng gêdhé bangêt. Kêsandhúng ing råtå, kêbêntus ing tawang. Oleh cilåkå síng ora dinyånå nyånå. Kêtula-tula kêtali. Wóng kang tansah nandhang sêngsara. Kêthèk saranggón. Kumpulan wóng kang tindak ålå. Kléyang kabúr kanginan, ora sanak ora kadang. Wóng síng ora duwé panggónan utåwå omah síng têtêp. Klênthíng wadah masin. Angèl ninggalaké pakulinan tumindak ålå. Kongsi jambúl wanên. Nganti tumêkan tuwå bangêt. Krókót ing galêng. Wóng kang mlarat banget. Kriwikan dadi grójógan. Prakårå kang maune cilík dadi gêdhé. Kumênthus ora pêcús. Sênêng umúk nanging ora sêmbada. Kurúng munggah lumbúng. Wóng asór/cilík didadèkaké wóng gêdhé. Kuthúk nggéndhóng kêmiri. Manganggo kang sarwå apík/aji liwat dalan kang mbêbayani. Kutúk marani sundúk ulå marani gêpúk. Njarag marani bebåya. Kuncúng nganti têmêka gêlúng. Suwe bangêt anggoné ngêntèni. Ladak kêcangklak. Wóng kang angkúh nêmóni pakéwúh margå tumindaké dhéwé. Lahang karóban manís. Rupané bagús/ayu túr luhúr bêbudèné. Lambé satumang kari sêmêrang. Dituturi bola-bali mêksa ora digugu. Lanang kêmangi. Wóng lanang kang jirèh. Lêgan golèk mómóngan. Wís kêpénak malah golèk rêkasa. Lumpuh ngideri jagad. Duwe kekarepan kang mokal keturutan.